مقایسه اثر بخشی بازی درمانگری کودک محور و بازی درمانگری والدینی بر کاهش نشانه های اختلالهای برونی سازی شده در کودکان

چکیده پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی بازی درمانگری کودک محور با بازی درمانگری والدینی درکاهش مشکلات برونی سازی شده کودکان انجام شد. برای دستیابی به این منظور، ابتدا 300 کودک 7-8 ساله با استفاده از فرم سیاهه رفتاری کودک آیبرگ (آیبرگ وراس، 1978) مورد آزمون قرار گرفتند و از بین کسانی که نمره بالایی در این آزمون کسب کردند، 12 کودک که بالاترین نمره را درمقیاس برونی سازی شده فهرست رفتار کودک آشنباخ (آشنباخ و رسکورلا،2001) به دست آوردند، به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. این کودکان به تصادف به دو گروه مداخله بازی درمانگری کودک محور و والدینی تقسیم شدند. پیش از شروع مداخله مادرانی که در گروه بازی درمانگری والدینی قرار گرفته بودند، آزمون خوداثرمندی والدین (دومکا، استورزینگر، جکسون وروسا، 1996) و تنیدگی والدین (آبیدین، 1990) را تکمیل کردند. درگروه بازی درمانگری کودک محورهرکودک در 16 جلسه بازی درمانگری 45 دقیقه ای و درگروه بازی درمانگری والدینی، مادران در 8 جلسه درمان گروهی 3 ساعته، درطی 8 هفته، شرکت کردند. مادران کودکان گروه بازی درمانگری کودک محوردر پایان جلسه های چهارم، هشتم، دوازدهم و شانزدهم و والدین شرکت کننده در بازی درمانگری والدینی در پایان جلسه های دوم، چهارم، ششم و هشتم، باردیگرفهرست رفتاری کودک راتکمیل کردند. در پایان مداخله ها نیز همه مادران آزمون تنیدگی والدینی وخوداثرمندی والدینی را پر کردند. تحلیل واریانس اندازه گیری های مکررنشان داد، بین میانگین های متغیربرونی سازی در دوگروه بازی درمانگری کودک محور و بازی درمانگری والدینی تفاوت معنادار وجود داشت، بدین معنا که روش بازی درمانگری والدینی موجب کاهش بیشتر رفتارهای برونی ساز ی شده کودکان شده است. افزون بر این، در گروه بازی درمانگری والدینی، مقایسه میانگین های نمره های تنیدگی و خوداثرمندی والدینی در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون با استفاده از آزمونt حاکی از کاهش معنی دار تنیدگی والدین و افزایش احساس کفایت آنان بود. مقایسه میانگین نمره های پس آزمون هر دوگروه نیز کاهش بیشتر تنیدگی و در مقابل افزایش کفایت والدین درگروه بازی درمانگری والدینی را نشان داد. در نتیجه می توان بازی درمانگری والدینی را جایگزین مناسب تری برای بازی درمانگری کودک محوردر نظر گرفت که هم در مدت زمانی کوتاهتر از شدت مشکلات کودک می کاهد و هم بر برخی عوامل مهم مانند تنیدگی و احساس کفایت والدین موثر است و از این طریق اثربخشی درمان را افزایش می دهد.